„Wystawa ta jest wejściem w świat ikony, wejściem w całą ikonosferę. Bez zrozumienia teologii, symboliki i kanonu ikonograficznego nie jesteśmy w stanie do końca zrozumieć ikony” – mówiła adiunkt Ewa Zalewska
Prowadząca spotkanie omawiała wiele wyjątkowych ikon znanych na całym świecie. Opowiadała o różnorodnych wizerunkach jakie przedstawiają, gestach, a nawet procesie tworzenia. Jednak jedna z nich została poddana szczególnym badaniom.
Ikona pod nazwą „Sobór świętych”, która trafiła do Muzeum Ikon w Supraślu w 2007 roku, skrywała największe tajemnice. Jak się okazało, w części środkowej są trzy nawarstwienia malatury, tzn., że była poprawiana i ma trzy poziomy farby. W tym przypadku nie można było pominąć tkankę malarską, która z wiekiem się zmieniała. „Postanowiliśmy rozwikłać tę zagadkę, nie tylko na poziomie proweniencji, alei samych użytych pigmentów, a także przyjrzeć się desce.” – mówi prelegent
Aby tego dokonać osoby pracujące nad ikoną musiały wykorzystać nowoczesne techniki – ikona została sfotografowana. Wykonano zdjęcia w świetle widzialnym o bardzo dużej rozdzielczości oraz fotografie w świetle UV i w podczerwieni.
Na podstawie stópek i rączek dzieciątka wywnioskowano, iż jest to Tołgska Ikona Matki Bożej, szczególnie czczona była w Jarosławiu. „Za sprawą jednej ikony przebadano całą ikonografię. Dzięki temu dowiedzieliśmy się wiele na temat ikon Maryjnych” – mówi Ewa Zalewska.
Ikonie zmieniono również nazwę - wizerunki Maryjne przedstawiane u góry ikon nazywa się „Kultem ikony Matki Bożej” i taka też pozostało.