Od południa uczestnicy mogli korzystać z bogatego programu. Zwiedzanie młyna poprowadził prezes Bractwa Zabrodzkiego, Arkadiusz Redlicki, przybliżając historię tego obiektu.
- Od początku istnienia stowarzyszenia zabiegaliśmy o rewitalizację dawnego młyna motorowego ..Nowość" w mieiscowości Niegów pochodzacego z lat 20. XX wieku, w którym zachowały się unikatowe urządzenia mlyńskie. Stanowi on ciekawy przykład zabytku techniki pochodzący z lat 20. XX wieku. Nadana obiektowi nazwa "Nowość" podkreślała nowoczesność technologii zastosowanych przy budowie zakładu i rozwiązaniu ciągu produkcyjnego z napędem centralnym opartym na silniku gazowym i zespole gazogeneratora. Ściany nośne 3-kondygnacyjnego budynku produkcyjnego, w części podpiwniczonego wzniesiono z betonowych prefabrykowanych bloczków. W roku 1928 właściciel młyna sprowadził silnik gazowy wyprodukowany w Szwajcarskiej Fabryce Lokomotyw i Maszyn Winterthur. W mtynie zostaty zamontowane trzy mlewniki z przełomu XIX/XX wieku, które stanowia obecnie bardzo rzadko spotykane na terenie Polski zabytkowe urzadzenia do produkcji mąki. Były one wyprodukowane w różnych wytwórniach: Lwowek Wielkopolski, Machań i S-ka w Pardubicach, C. Skoryny w Warszawie. Poza wymienionymi wyżej maszynami młyn w Niegowie posiada inne unikalne maszyny takie jak: łuszczarka bębnowa (kaszak), śrutowniki, odsiewacze graniaste, odsiewacze płaskie, systemy transportu zboża i mlewa: grawitacyjny, kubełkowy oraz ślimakowy. Wewnątrz budynku znajdują się elewatory zbożowe i zbiorniki na produkty przemiału. W czasie I wojny światowej mlyn byt eksploatowany na rzecz niemieckiego okupanta, a następnie Armi Czerwonej. W latach 1945-46 obiekt przeszedt remont, a rok później został przejęty przez państwo. Około 1950 r. wprowadzono zmiany do systemu urządzeń. W 1955 r. po doprowadzeniu elektryczności do wsi, głównym napędem młyna stal się silnik elektryczny o mocy 40 kW. W 1958 r. właściciele odzyskali zakład i wydzierżawili Tadeuszowi Borowskiemu, który prowadził go do 1968 roku. W 1962 r. w związku z budową domu i piekarni zlikwidowano drewnianą szopę na koks stojącą opodal przybudówki motorowni, a do południowego szczytu młyna dostawiono warsztat. W latach 70. XX wieku zniszczeniu uległa drewniana kaszarnia - opowiadał.
Na odwiedzających w młynie czekała także wystawa prac Svitlany Stankevych pod tytułem „Niewypowiedziane”. Wrażenie na uczestnikach wywarło widowiskowe uruchomienie ważącego 2,5 tony silnika młyna, które zgromadziło zarówno młodszych, jak i starszych widzów. Podczas EDD odbył się konkurs kulinarny na „Domową pizzę”, warsztaty plastyczne dla dzieci oraz konkurencje sportowe organizowane przez wolontariuszy z ZSP Zabrodzie. Dużym zainteresowaniem cieszyły się przejazdy bryczką z zabytkowym ciągnikiem, umożliwiające gościom poznanie okolicy w niecodzienny sposób. Na miejscu można było również nabyć unikalne pamiątki - grafiki wypalane w drewnie, stworzone przez Arkadiusza Redlickiego, przedstawiające m.in. pałac w Dębinkach i młyn w Niegowie. Koło Gospodyń Wiejskich „Zabrodzianki” serwowało pyszne domowe wypieki, a równolegle odbywała się wyprzedaż garażowa, gdzie czekały nietuzinkowe przedmioty z drugiej ręki. Swoje stoisko przygotowało również Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach, oferując kubki, torby, koszulki i inne gadżety związane z postacią poety. Dzieci mogły własnoręcznie pokolorować torby materiałowe lub specjalne kolorowanki, co cieszyło się zainteresowaniem najmłodszych. Gościem specjalnym wydarzenia był Aliaksei Barodkin, profesjonalny zawodnik armwrestlingu. Sportowiec nie tylko prezentował techniki tej dyscypliny, ale także zachęcał uczestników do spróbowania własnych sił przy stole do siłowania na rękę.
Amelia Skoczeń
