Instytut Pileckiego realizuje program „Zawołani po imieniu”, poświęcony Polakom mordowanym przez Niemców za pomoc Żydom. W konsekwencji prowadzonych badań niekiedy Instytut dociera do miejsc, w których lokalna społeczność pamięta o istnieniu mogił żydowskich, do tej pory nieoznaczonych. Dlatego do współpracy została zaproszona Fundacja Zapomniane, której misją jest identyfikowanie i oznaczanie anonimowych grobów ofiar Holokaustu. W czerwcu 2019 roku we wsi Poręba - Kocęby Instytut jako swoje drugie upamiętnienie zawołał po imieniu Piotra Leszczyńskiego i Antoniego Prusińskiego, którzy zostali zamordowani za pomoc ukrywającemu się w lesie nieznanemu już z imienia Żydowi. Po analizie zeznań przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich, złożonych kilkadziesiąt lat temu przez mieszkańców Poręby, oraz rozmawiając z ludźmi na miejscu, zweryfikowano potencjalne miejsce pochówku kilkorga Żydów zamordowanych przy innej okazji przez niemieckich żandarmów, najpewniej w styczniu 1943 roku. Dzięki współpracy z Fundacją, miejsce to nie jest już nieoznaczone. Stoi tutaj drewniana macewa, która stanowi pierwszy krok do trwałego oznaczenia tej mogiły, kolejnego śladu zbrodniczej okupacji niemieckiej.
W ramach programu „Zawołani po imieniu” Instytut Pileckiego wydobywa z niepamięci historie Polaków, którzy za ratowanie Żydów od Zagłady zapłacili życiem własnym i swoich najbliższych. Program łączy badania naukowe, edukację historyczną i różnorodne działania w obszarze kultury pamięci. Nazwa przedsięwzięcia nawiązuje do wiersza Zbigniewa Herberta „Pan Cogito o potrzebie ścisłości”, w którym poeta wzywa do precyzyjnego oszacowania liczby ofiar „walki z władzą nieludzką”. Instytut Pileckiego rozpoczął ten program w Sadownem 24 marca 2019 roku, w Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
W symbolicznej uroczystości wzięli udział m.in. rabin Michael Schudrich; ksiądz proboszcz Andrzej Grzybowski; wiceminister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego Wojciech Kozłowski, oraz wójt gminy Brańszczyk Wiesław Przybylski.
Źródło: Gmina Brańszczyk
