- W 2017 roku zrodził się pomysł powstania ogrodu sensorycznego, w ramach którego moglibyśmy realizować innowacyjną metodę terapii dla osób niepełnosprawnych – hortiterapię - mówi pomysłodawczyni, Edyta Jarosz, dyrektor SOS-W i z pasją opowiada o tej metodzie terapii.
Hortiterapia wykorzystuje zajęcia w ogrodzie i przebywanie wśród roślin w celu poprawy zdrowia człowieka oraz stosunków międzyludzkich. Ogrody, w których odbywają się zajęcia hortiterapii, są tak przystosowane, aby osoby niepełnosprawne i chore mogły swobodnie poruszać się wśród roślin i przy nich pracować. Hortiterapia prowadzona przez wykształcony personel może stać się idealnym narzędziem do pomocy osobom chorym i niepełnosprawnym. Podczas zajęć hortiterapii osoby niepełnosprawne "stają się" osobami pełnosprawnymi i zdrowymi - współodpowiedzialnymi członkami grupy opiekującymi się ogrodem. Hortiterapia stosowana jest w leczeniu dzieci autystycznych, otyłych, dzieci przejawiających trudności w szkole (coraz częściej spotykane wśród dzieci – ADHD), w leczeniu depresji, a także u osób starszych, niepełnosprawnych, niewydolnych umysłowo, ludzi niedowidzących lub niedosłyszących, alkoholików i narkomanów. Ludziom starszym, chorym czy niepełnosprawnym zajęcia hortiterapii zastępują pracę zawodową, stwarzają poczucie przydatności, pomagają w nawiązywaniu kontaktów z osobami równie chorymi.
Terapia ogrodnicza może przybierać formę czynną lub bierną. Terapia czynna to wykonywanie prac dotyczących uprawy roślin, prac pielęgnacyjnych w ogrodzie, związanych z przygotowywaniem podłoża, sianiem, pikowaniem, sadzeniem, rozmnażaniem, podlewaniem i cięciem roślin, pieleniem chwastów, koszeniem trawników czy zbieraniem owoców swej pracy. Bardzo istotne są również czynności związane z planowaniem prac ogrodniczych i projektowaniem przestrzeni ogrodowych. Aktywną formą hortiterapii jest także uprawa roślin i prace pielęgnacyjne w szklarniach, oranżeriach czy czynności dotyczące uprawy roślin doniczkowych w pomieszczeniach. Ogromnie wartościowe są czynności florystyczne: układanie bukietów, czy prace okolicznościowe (np. stroiki bożonarodzeniowe). Bierna terapia ogrodnicza poprzez obserwację, skoncentrowanie uwagi i pobudzenie zmysłów, powoduje wyciszenie i obniżenie napięcia. Stanowią ją przykładowo spacery, czy po prostu doznania sensoryczne, czyli zmysłowe.
Autorką projektu ogrodu, którego wizualizację przedstawiamy w galerii zdjęć, jest Barbara Winiarska. Jako temat swojej pracy dyplomowej w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie wybrala ona właśnie opracowanie koncepcji zagospodarowania terenu wokół SOS-W w Wyszkowie. Koncepcja zawiera projekt ogrodu sensorycznego i innych interesujących miejsc edukacyjno-rekreacyjnych dla niepełnosprawnych uczniów. W scenerii ogrodu zaprojektowala zatem "zielone poczekalnie", czyli półokrągłą ławkę z poidełkiem dla ptaków oraz z fontanną a także zieloną poczekalnię" z rabatami bylinowymi, okrągłą ławką pod koroną drzewa. Znalazło się miejsce na boisko sportowe o wymiarach 40x20, stół do zajęć grupowych, hamaki wśród zieleni, ścianę sensoryczną i ściankę wspinaczkową, ścieżkę sensoryczną tzw. "bosych stóp", altanę do spotkań grupowych czy piaskownicę ze stołem i wyciągarką do piasku. W projekcie znalazły się elementy pozwalające na rozwijanie artystycznych pasjii i talentów osób niepełnosprawnych, jak mural na ścianie budynku. Będzie też pergola z galerią plenerową (miejsce do ekspozycji prac dzieci) o nawierzchnia z elementami mozaiki. Do zabawy zaplanowano szałasy wiklinowe na piasku, rekreacyjną przestrzeń trawiastą. Ogród ma służyć do organizacji lekcji na świeżym powietrzu, dlatego zaplanowano w nim miejsce na podwyższone rabaty sensoryczne z siedziskiem, rabaty edukacyjna ze stali korten, mobilne stoły do uprawy roślin. Ale przede wszystkim w swojej funkcji terapeutycznej ogród ma być miejscem wypoczynku, relaksu wśród w otoczeniiu pięknych leczniczych gatunków roślin. Dlatego zaplanowano przy SOS-W miejsce na ognisko z paleniskiem ze stali korten i siedziskami z pni drzew, zaciszny kącik wypoczynkowy z fontanną, kaskadę ze stali korten, drzewa i krzewy owocowe, rozpięte na drewnianej konstrukcji, trejaż z siedziskiem, porośnięty winoroślą, oddzielający część sportową od ogrodu terapeutycznego.
Koszt realizacji projektu został oszacowany na 1 mln 360 tys. zł. SOS-W szuka partnerów, z którymi mogłaby go wcielić w życie.
- Być może burmistrz Wyszkowa, któremu nasz ogród bardzo się spodobał, przystąpi do projektu. Ogród byłby dostępny na warsztaty dla uczniów wyszkowskich szkół i przedszkolaków. Innym pomysłem jest pozyskanie funduszy w ramach dotacji przy wsparciu SGGW. Szukamy partnerów do realizacji naszego marzenia - mówi Edyta Jarosz.
