Eliza Orzeszkowa, z domu Pawłowska, urodziła się 6 czerwca 1841 roku w Miłkowszczyźnie. Jedna z najwybitniejszych powieściopisarek w okresie polskiego pozytywizmu. Praktycznie całe życie była związana z Grodzieńszczyzną. To tam powstała powieść „Nad Niemnem”, która miała uczcić 25. rocznice Powstania Styczniowego ale także ukazać tożsamość narodową po klęsce powstania bez widoków na niepodległość. Orzeszkowa pochodziła z bogatej rodziny ziemiańskiej. Jako młoda dziewczyna sporo czytała, zarówno literaturę polską, jak i francuską. Prawdopodobnie było to rekompensatą jej nieco „samotniczego” życia. Zachwycała energią i radością życia. Eliza była bardzo zaangażowana w działalność społeczną.
„Nad Niemnem” to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Utwór ten znalazł się na łamach tygodnika Ilustrowanego w 1887 roku. Wydana rok później książka, okazała się niebywałym sukcesem. Doceniono barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne. Po dwóch wydaniach rosyjska cenzura zakazała wydawania wywrotowej powieści Orzeszkowej, tak bardzo dotykającej krwawej walki z imperium Rosji. „Nad Niemnem” to jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest w 2023 roku. Następnie odbył się otwarty konkurs, w którym przybyli goście mieli okazję wygrać książkę Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem”. Warunkiem było udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące przeczytanych fragmentów utworu. Na zakończenie spotkania dla wszystkich czekał słodki poczęstunek.
- Serdecznie dziękujemy lektorom Monice Lecińskiej i Wojciechowi Kobiałce oraz wszystkim uczestnikom za udział w Narodowym Czytaniu. Mamy nadzieję, że tak jak my, miło spędzili Państwo czas. Do zobaczenia na następnym Narodowym Czytaniu - za rok - mówią organizatorzy.
Gminna Biblioteka Publiczna w Brańszczyku
