Spotkanie samorządowców związanych z postaciami polskich kryptologów zorganizowali Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego i Miasto Poznań. Wśród zaproszonych znalazły się szkoły, gminy, miasta i powiaty, których dzieje i historia związane są z postaciami wybitnych matematyków, którym przed 90. laty udało się złamać kod Enigmy. Wyszków i powiat wyszkowski jest związany nierozerwalnie z postacią Jerzego Różyckiego, który w 1926 r. zdał maturę w wyszkowski Gimnazjum Koedukacyjnym, którego kontynuatorem jest dzisiaj I Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Wyszkowie.
Formy upamiętnienia Jerzego Różyckiego i jego historii na terenie naszego powiatu podczas konferencji zaprezentował Wicestarosta Powiatu Wyszkowskiego Leszek Marszał. W trakcie wystąpienia nie zabrakło kilku słów o ławeczce Różyckiego i makiecie przedwojennego gimnazjum, które znajdują się w wyszkowskim parku. Przedstawiono także działalność Powiatu Wyszkowskiego i Gminy Wyszków w zakresie upowszechniania postaci Jerzego Różyckiego wśród najmłodszych pokoleń tj. konkursów matematycznych i szachowych, ♟wykładów tematycznych, gier miejskich czy tzw. "spotkań z Enigmą". Wicestarosta przedstawił także plany pracy z postacią Różyckiego na przyszłość.
Wśród samorządów, które wzięły udział w konferencji znalazły się Województwo Wielkopolskie, Poznań, Bydgoszcz, Warszawa, Cieszyn, Pobiedziska, Szamotuły, Kraszewice oraz Sosnowiec. Przedstawiciele samorządów podjęli działania inicjujące powstanie szlaku polskich kryptologów oraz cyklicznych spotkań upamiętniających te wybitne osoby. W programie spotkania znalazło się także Centrum Szyfrów Enigma, unikalna ekspozycja, która w angażujący odbiorców sposób pokazuje historię złamania szyfrów Enigmy, a także prezentuje sposoby utajniania informacji na przestrzeni dziejów.
W skład delegacji naszego powiatu weszli Wicestarosta Powiatu Wyszkowskiego Leszek Marszał, Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Ewa Michalik, Marzena Deluga - polonistka I LO im. C.K. Norwida w Wyszkowie, Krzysztof Arbaszewski, Elżbieta Szczuka i Piotr Płochocki.
Najmłodszy z trójki polskich kryptologów, Jerzy Różycki, urodził się w 1909 roku w Olszanie, w Guberni Kijowskiej. W 1918 razem z rodziną, z terenów ogarniętych rewolucją uciekł na ziemie odrodzonej Rzeczypospolitej. Zygmunt Różycki, ojciec Jerzego prowadził apteki w Wyszkowie i pobliskim Długosiodle. Po maturze rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Poznańskim. Już 1929 r. znalazł się w grupie 23 najzdolniejszych studentów matematyki, biegle znających język niemiecki, którzy rozpoczęli tajny kurs podstaw kryptologii. Jeszcze jako student, rozpoczął pracę w poznańskim zespole kryptologów Biura Szyfrów Sztabu Głównego. Od 1932 roku razem z Rejewskim i Zygalskim, Jerzy Różycki odczytywał pierwsze szyfry niemieckiej maszyny szyfrującej - Enigmy. Tuż przed wybuchem wojny, w lipcu 1939 r. zgromadzoną wiedzę kryptolodzy przekazali aliantom, którzy dalsze prace nad łamaniem kodów niemieckiej maszyny prowadzili w Bletchley Park w Wielkiej Brytanii. Jerzy Różycki zginął w 1942 nieopodal Balearów. Podczas powrotu z Algieru statek, którego był pasażerem, zatonął w tajemniczych okolicznościach. Historycy szacują, że dzięki polskim kryptologom II wojna światowa skończyła się 2 - 3 lata wcześniej a śmierci uniknęło około 30 milionów ludzi.
Powiat Wyszkowski
